Blog

Gevoelens en emoties, waar dienen ze voor?
Regelmatig hoor ik van mijn cliënten dat ze moeilijk of helemaal niet bij hun gevoel, bij hun emoties kunnen komen. Of de ene emotie drukt de andere steeds weg. Dat kan heel frustrerend en verwarrend zijn voor jezelf maar ook voor anderen die jou verkeerd of niet begrijpen. Elke emotie gaat gepaard met een specifieke energie die we kunnen waarnemen. Wanneer we bijvoorbeeld blij doen maar niet blij zijn, klopt de energie niet. Dat noemen we niet congruent zijn. Incongruentie kan leiden tot miscommunicatie en een ‘over de top’ reactie op een normale actie van een ander.

Mensen, net als zoogdieren, kennen vijf basisemoties: boosheid, angst, verdriet, blijheid en walging. Ze zijn allemaal heel belangrijk in ons leven en hebben een duidelijke functie. Als we geboren worden zijn alle emoties al aanwezig. Om je als kind bewust te worden van de verschillen, hoe ze heten, voelen en wat je ermee aan moet, ben je afhankelijk van je ouders en het gezin van herkomst. Zij leren je wat emoties zijn, geven vaak een label eraan of een oordeel over je gedrag. Wat mag wel en niet, wat wordt getolereerd of afgewezen. Je ziet hoe je vader en moeder zelf met hun emoties omgaan. Als klein kind ga je ervan uit dat zij het weten en het goede voorbeeld geven. Je gaat hun gedrag kopiëren. Afhankelijk van opvoeding, familie tradities, cultuur, geloof en leefomgeving, wordt je karakter gevormd en je emoties en gevoelens gerangschikt. Hier ligt de basis hoe we later als volwassenen omgaan met onze gevoelens en emoties.

Het verschil tussen dieren en mensen.
We kunnen een emotie oproepen en met emoties omgaan, maar ook onderdrukken. Daarin verschillen wij van de dieren, die in het hier en nu leven. Zij kunnen zichzelf niet opzettelijk manipuleren, of, zoals ik het altijd noem: tijdreizen. In het verleden of naar de toekomst gaan met je hoofd. Hierbij kom je emoties tegen die nog in het geheugen zitten opgeslagen. Je kunt zowel positieve als negatieve herinneringen terug halen maar ook dromen over bijvoorbeeld: de toekomst, een visie hebben of creëren. Acteurs gebruiken dit mechanisme ook om geloofwaardig over te komen in hun rollen. Prachtig dat we deze gave hebben, maar het heeft ook nadelen.

Onderdrukken van emoties en de gevolgen hiervan.
Want het langdurig wegdrukken van een emotie of meerdere emoties, geeft een vervreemding van deze emotie. Je neemt het op den duur niet meer waar en weet ook niet meer hoe het eigenlijk voelt als die wel aanwezig is. Of je gaat situaties vermijden om die bijbehorende emotie niet meer te hoeven voelen.

Hierdoor komt een onbalans in de samenwerking tussen lichaam en geest. Het nut van de verschillende emoties en de bijbehorende energie komt verder op de achtergrond terecht en heeft geen positief maar een negatief effect op de kwaliteit van leven.

Niet meer kunnen huilen of uitbundig lachen. Geen angst meer voelen en roekeloos worden. Of niet meer boos kunnen worden en daardoor geen grenzen kunnen aangeven. Anderen lopen over je heen en zien je niet staan. Allemaal het gevolg van onbalans in gevoelens en emoties, die zijn oorsprong vaak in de jeugd heeft. Met het gevolg dat men niet meer bij zijn of haar gevoel kan komen en niet kan omgaan met emoties.

Help, ik word boos!
Deze weggestopte emotie toonde onlangs mijn paard Pluto.
Pluto heeft PTSS opgelopen, lang voordat hij bij mij kwam. In een vorige blog heb ik hier al eens over geschreven. Wanneer we een buitenrit gingen maken, kon hij bevriezen van angst wanneer we groepen dieren tegen kwamen, zoals een groep ezels hier in de buurt. Die bevriezing heb ik inmiddels weten te ontkrachten en hij blokkeert gelukkig niet meer zo. Maar nu de volgende stap.

We nemen Pluto en Maantje (ons minipaardje) mee voor een wandeling door de buurt, ook langs de boomgaard met de ezels. Pluto vindt ze nog steeds heel erg eng, alsof het gremlins zijn die op hem afkomen. Ik ga in de berm bij het hek staan en Maantje is nieuwsgierig naar de ezels. Pluto staat achter mij, hoofd hoog en oren strak naar voren, naar het gevaar. Ik blijf een poosje staan kijken wat er gaat gebeuren. Een van de ezels is nieuwsgierig en komt naar voren bij het hek. Nadat Maantje kennis heeft gemaakt met de ezel, gaat ze rustig staan grazen voor het hek.
Pluto vindt het maar niks. Ik stap opzij en kijk of hij contact wil maken met de ezel. Hij rekt zijn nek iets uit en probeert de geur van de ezel op te vangen. Maar hij blijft wel een paar meter van het hek vandaan. Ik zie dat hij het niet leuk vindt dat Maantje zo dicht bij de ezel staat. Hij wil haar daar eigenlijk weg hebben maar weet niet goed hoe. De ezel maakt weer contact met Maantje en dan zie ik dat Pluto zijn nek uitrekt en een halve pas naar voren doet in de richting van de ezel. Zijn oren plat in zijn nek en zijn tanden bloot. De ezel doet een stap naar achter van het hek vandaan. Maantje kijkt even op naar Pluto, zo kent zij hem niet.
Voor het eerst in de vier jaar dat ik Pluto heb, zie ik dat hij boos is. En dat heb ik nog nooit bij hem gezien, zijn boosheid noch zijn agressie. Schuchter en ongecontroleerd maar toch duidelijk voelbaar voor mij, Maantje en de ezels. Hij heeft zijn punt gemaakt bij de ezel. Ik zie ook verbazing bij hem dat hij dat effect op de ezel had. Die gremlin ging voor hem aan de kant, die was bang voor hem…. Wohw. Kan ik dat? Hij bolt zijn nek als een stier en staat nog steeds op enige afstand van het hek.

Persoonlijk groei ook voor dieren.
Ik zie de boze energie in Pluto nu duidelijk. Hij tilt zijn achterbeen op en zwaait wat weifelend op en neer. Alsof hij wil stampen op de grond of toch niet en naar achter wil slaan of toch niet….. Ik schiet in de lach, het ziet er zo komisch uit. Het gevaar is aan de voorkant en zijn boze energie gaat nu naar de achterkant van zijn lichaam. En ik besef dat het heel erg lang geleden moet zijn geweest dat hij deze energie heeft gevoeld in zijn lichaam. Pluto weet nog niet goed hoe hij ermee om moet gaan. Met deze energie kan hij grenzen aangeven, situaties sturen, zijn plek opeisen en zoveel meer. Hij is al 12 jaar maar heeft weer iets nieuws geleerd. Weer een puzzelstukje gevonden en op zijn plek gelegd. Dat is persoonlijke groei, ook voor Pluto.